Ocalić od zapomnienia

OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

 

 

W ramach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę Fundacja Kompas realizuje projekt pn.: Ocalić od zapomnienia.

Projekt współfinansowany jest przez Polską Spółkę Gazownictwa S.A.

Celem projektu jest zgłębienie i popularyzacja wiedzy na temat historii regionu, wydarzeń i bohaterów, którym zawdzięczamy życie w wolnej Polsce.

 

Realizacja projektu „Ocalić od zapomnienia” składa się m.in. z wędrówek śladami bohaterów walk o wolność i niezawisłość ojczyzny, pochodzących z rejonu pogórzy na Podkarpaciu, wyjazdu do Krakowa celem zapoznania się z historią bohaterów walczących o niepodległą Polskę, przygotowania części artystycznej w ramach obchodów stuletniej rocznicy odzyskania niepodległości w środowisku lokalnym.

Projekt skierowany jest do dzieci i młodzieży w wieku 9-19 lat, które są podopiecznymi Fundacji Pomocy Młodzieży im. św. Jana Pawła II ,,Wzrastanie”. Osoby te pochodzą z bardzo trudnych rodzin, zagrożonych wykluczeniem społecznym.

 

I część projektu – wędrówki śladami bohaterów walk o wolność i niezawisłość ojczyzny, pochodzących z rejonu pogórzy na Podkarpaciu.

20 osobowa grupa (młodsza) w dniu 13 października 2018r. udała się do Dębicy.

Pierwszym punktem wędrówki była wizyta w Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Zawadzie oraz zwiedzanie Osady Słowiańskiej - Grodu Słowiańskiego w Stobiernej. Następnie uczestnicy udali się do Muzeum Regionalnego w Dębicy gdzie wysłuchali historii Ziemi Dębickiej oraz zwiedzili kolekcję militariów, jak również zbiór wozów strażackich od końca XIX do połowy XX wieku.

Kolejnym punktem wyprawy była piesza wędrówka PARTYZANCKIM SZLAKIEM 44. Pod pomnikiem upamiętniający poległych partyzantów AK - Polana „Kałużówka” uczestnicy projektu zapalili znicze.

Zwieńczeniem sobotniej wyprawy było wspólne zbieranie drzewa na ognisko, pieczenie kiełbasek, gawęda o „Akcji Burza” w Obwodzie Dębica, o majorze „Klamrze” Adamie Lazarowiczu” oraz zajęcia strzeleckie.

 

II część projektu – wyjazd do Krakowa celem zapoznania się z historią bohaterów walczących o niepodległą Polskę, złożenie hołdu bohaterom, którzy walczyli o wolną ojczyznę.

14 października 2018r. ponad 20-osobowa (grupa starsza) podopiecznych Fundacji udała się do Krakowa.

Pierwszym punktem pobytu w Krakowie było zwiedzanie Krakowskiego Kazimierza - obszar Getta Krakowskiego - przed wojną Kraków zamieszkiwała 60-80-tysięczna społeczność żydowska, w getcie znalazło się około 17 tysięcy osób.

Uczestnicy projektu zwiedzili i poznali historię m.in.

1. Placu Bohaterów Getta (miejsce koncentracji ludności żydowskiej przed transportem do obozów koncentracyjnych);

2. Aptekę "Pod Orłem" (jedyna apteka w getcie. Prowadził ją Tadeusz Pankiewicz, jedyny Polak mieszkający w granicach getta, od początku do końca jego istnienia);

3. Zabytkowy, ocalały fragment muru getta przy ul. Lwowskiej 27 i tablica pamiątkowa;

4. Cmentarz i synagoga Remuh (jeden z najstarszych żydowskich cmentarzy w Europie
   i wnętrze XVI-wiecznej synagogi. Na cmentarzu znajduje się grób rabbiego Mosze Isserlesa, do którego pielgrzymowały pokolenia wyznawców judaizmu);

5. Stara Synagoga (najstarszy i najważniejszy dom modlitwy w Krakowie został wzniesiony w XV wieku);

6. Synagoga Izaaka (XVII-wieczna bożnica ufundowana przez bankiera Izaaka Jakubowicza);

7. Plac Nowy (plac targowy wokół którego, podobnie jak przed wielu laty, koncentruje się życie codzienne Kazimierza);

8. Dom rodzinny Heleny Rubinstein (polska bizneswoman żydowskiego pochodzenia, właścicielka znanej w Ameryce marki kosmetyków Helena Rubinstein).

Spacer m.in. ulicami Szeroką, Lewkowa i Jakuba wśród uczestników projektu sprawił wrażenie cofnięcia się w czasie, a wszystko dzięki zachowaniu ich historycznego układu
i charakteru.

Część miejsc zwiedzonych została wykorzystana przez Steven Spielberg na planie filmu Listy Schindlera. Film oparty jest na faktach i opowiada o wydarzeniach z czasów II wojny światowej, których głównym bohaterem jest Oskar Schindler – niemiecki przemysłowiec, który uratował ponad 1000 Żydów.

Ostatnim punktem zwiedzania była wizyta w Fabryce „Emalia” Oskara Schindlera

Następnie młodzież udała się do Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa "Nila", gdzie młodzież oprowadzana przez przewodnika mogła pogłębić swoją wiedzę na temat obrazu polskiego podziemia wraz z jego duchową genezą obejmującą Polskę sprzed 1945 r. (m.in. organizacje paramilitarne końca XIX w., Legiony Polskie w I wojnie światowej, etos Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, wojskowość) oraz kształt jego dziedzictwa patriotycznego we współczesnej Polsce (w tym losy członków Polskiego Państwa Podziemnego po II wojnie, działalność organizacji kombatanckich i niepodległościowych, także w ruchach końca lat 70. i początku lat 80. XX w.).

Kolejnym punktem było uczestnictwo we mszy świętej w klasztorze Ojców Dominikanów.

Następnie młodzież udała się na zwiedzanie Wawelu gdzie kulminacyjnym punktem była modlitwa i złożenie kwiatów przy krypcie Marszałka Józefa Piłsudskiego, a także przy sarkofagu Pary Prezydenckiej Mari i Lecha Kaczyńskich.

W godzinach popołudniowych, po regenerującym posiłku, uczestnicy wycieczki zostali podzieleni na dwie grupy: jedna zwiedzała Krakowskie Sukiennice i Stary Rynek, druga udała się do Parku Wodnego. Po pełnym wrażeń i emocji dniu, w godzinach wieczornych udaliśmy się w drogę powrotną.

III część projektu - przygotowanie części artystycznej w ramach obchodów 100 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę w środowisku lokalnym.

Podopieczni Domu dla Dzieci z Dynowa przygotowali program słowno-muzyczny, który następnie został przedstawiony podopiecznym Domu Pogodnej Starości im. św. Brata Alberta w Dynowie.

Młodzież z Domu dla Dzieci z Przeworska przygotowała program pt.: Bóg Honor i Ojczyzna, który został przedstawiony w:

1. Domu Pomocy Społecznej dla Osób Przewlekle Psychicznie Chorych w Rzeszowie przy ul. Załęskiej 7a;

2. Domu Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Przeworsku przy ul. Krakowskiej 1.

Połączone Domy dla Dzieci z Łopuszki Małej i Rakszawy przygotowały program słowno-muzyczny, który został przedstawiony w:

1. Domu Pomocy Społecznej w Górnie;

2. Zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym w Żołyni;

Uczestnicy projektu samodzielnie wykonali biało – czerwone kotyliony, papierowe kwiaty oraz różańce, które rozdawali podczas spotkań z podopiecznymi Domów Pomocy Społecznej, Domu Pogodnej Starości i Zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego.

IV część projektu - udział w lokalnych uroczystościach związanych z obchodem Święta 11 listopada a także z 100 rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę.

Przedstawiciele Fundacji Kompas wraz z delegacją uczestników projektu wzięli udział w miejskich obchodach odzyskania niepodległości przez Polskę organizowanych przez Burmistrza Miasta Przeworska.

Pierwszym punktem obchodów był udział we mszy świętej w intencji Ojczyzny, która odbyła się w Bazylice Kolegiackiej pw. Ducha Świętego. Dalsza część obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości miała miejsce na przeworskim rynku przed Ratuszem. W dniu najważniejszego patriotycznego państwowego święta zebrani ze wzruszeniem odśpiewali hymn państwowy, podczas którego na maszt podniesiona została flaga Rzeczypospolitej Polskiej.

Następnie usłyszeli przejmujące wspomnienia mieszkańców Przeworska Panów Józefa Benbenka i Stefana Świtalskiego z wydarzeń jesieni 1918 roku, które odczytał Sekretarz Miasta Przeworska. W hołdzie dla Ojczyzny na środkowej przyporze miejskiego ratusza, pomiędzy tablicą Cudu nad Wisłą i tablicą z informacjami o zabytkowym obiekcie umieszczona została tablica pamiątkowa z inskrypcją „W 100. ROCZNICĘ ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI. 1918-2018. MIESZKAŃCY PRZEWORSKA.”

Na zakończenie, wyrazem wdzięczności za miniony wiek wolnej Polski oraz za bohaterstwo
i ofiarę walczących w jej obronie była ceremonia złożenia kwiatów pod nowo odsłoniętą tablicą. Wśród delegacji, składających kwiaty był również przedstawiciele Fundacji Kompas wraz z uczestnikami projektu Ocalić od zapomnienia.

Z uwagi, że projekt trwał w okresie Wszystkich Świętych uczestnicy projektu przeprowadzili akcję sprzątania opuszczonych grobów a także złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobach osób zasłużonych dla wolnej i niepodległej Polski m.in.

1. śp. Kazimiera Wyrwa ps. Zorza, Jutrzenka, c. Józefa i Stanisławy z d. Pikiel, ur. 15.12.1923 Kraków, pochowana na Cmentarzu Rakowickim – osoba mocno zaprzyjaźniona z Fundacją „Wzrastanie”;

2. Pomnikiem Krakowskich Orląt – upamiętniający młodzieży poległą w latach 1914-1920;

3. Kwatera żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 roku w okolicach Krakowa.

4. Cmentarz Rakowicki – pomnik i mogiły Legionistów

V część projektu – w ramach pogłębienia i utrwalenia wiedzy historycznej na temat wielkich Polaków mających wpływ na kształtowanie losów naszej Ojczyzny w XIX i XX wieku
a także promocji cech żołnierza Polskiego Państwa Podziemnego czasów II wojny światowej: gotowości do współpracy, przedsiębiorczości, zaradności, odwagi, bezkompromisowości i poświęcenia został przeprowadzony konkurs historyczny pt.: „Ocalić od zapomnienia”.

W niedzielne popołudnie 16 grudnia 2018r. w Domu dla Dzieci w Łopuszce Małej odbyło się wręczenie nagród i wyróżnień dla laureatów konkursu historycznego „Ocalić od zapomnienia” za najlepsze prace plastyczne i pisemne o tematyce związanej z historią bohaterów walczących
o niepodległą Polskę.

W konkursie wzięło udział 27 podopiecznych Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych prowadzonych przez Fundację Pomocy Młodzieży im. św. Jana Pawła II „Wzrastanie”, którzy nadesłali wspaniałe
i wyjątkowe prace.  

Komisja Konkursowa wyłoniła finalistów w poszczególnych kategoriach.

W kategorii wiekowej (grupa młodsza) za prace plastyczne laureatami zostali:

I. miejsce - Karol Ślęk

II. miejsce - Nikola Konieczny

3. miejsce Amelia Zuchora

W kategorii wiekowej (grupa młodsza) za prace pisemne Komisja Konkursowa przyznała:

I. miejsce - Weronika Strawa

2. miejsce -Sylwia Wierzchowska

3. miejsce - Wiktoria Strawa

Wyróżnienie za pracę zespołową otrzymali bracia Damian i Paweł Strawa.

W kategorii wiekowej (grupa starsza) za prace plastyczne laureatami zostali:

1. miejsce - Sara Rusinek

2. miejsce - Damian Płocica

3. miejsce - Karolina Trojniak

Wyróżnienia w kategorii wiekowej (grupa starsza) otrzymali:

1. Janusz Sujak - za pracę pisemną;

2. Ilkin Kulijew - za zaangażowanie

3. Patryk Zając - za nakład pracy

W spotkaniu wzięli udział zaproszeni goście, laureaci konkursu, przedstawiciele Fundacji Pomocy Młodzieży im. św. Jana Pawła II „Wzrastanie” a także Zarząd Fundacji Kompas.